Home Up Freedback Guest Book

Tien Te Viet Nam
Tien Te Viet Nam Van Hoa Van Tho

 

undercon.gif (1844 bytes)

tien.jpg (15492 bytes)

In the 14th century, Ho dynasty printed Viet Nam's first leaf money (paper money) with designs of seaweed, waves, clouds, and turtles using a simple lithographic process. The material was passed through 2 carved stone rollers, which was inked with vegetable dyes. After the Ho dynasty, money went back to being made from metal.

S�u t�p TiŠn c� l� m�t b� m�n s�u t�p thanh nh�, b� �ch ph�n �nh kh� trung th�c vŠ l�ch s�, phong t�c t�p qu�n, ki‰n th�c vŠ nh�ng d� kiŒn �� x�y ra tr�n nh�nh l�nh v�c v�n h�a, kinh t‰, ch�nh tr�, khoa h†c v� k� thu�t. TiŠn c� g�n liŠn v�i ǩi s�ng con ngܩi c�ch ��y 2,700 n�m. "Khoa h†c tiŠn c�" hay "Numismatics" t� ti‰ng Hy L�p "Nomisma" c� ngh�a l� tiŠn, c� ��nh ngh�a trܧc ��y l� c�c ��ng tiŠn �ܮc ��c b�ng kim c� bao g�m t�p tiŠn gi�y (paper money), m�i �ܮc s� d�ng c�ch ��y 200 n�m.

TiŠn ViŒt c� th‹ ph�n th�nh 3 ti�u m�c:

TiŠn tŒ ViŒt Nam dܧi th�i phong ki‰n (968-1874)

TiŠn tŒ ViŒt Nam dܧi th�i Ph�p thu�c (1875-1846)

TiŠn tŒ ViŒt Nam dܧi th�i k� l�p, t� ch� (1952-1975)

��ng tiŠ ��u ti�n �ܮc ��c dܧi triŠu vua �inh Ti�n Ho�ng, mang ch�, "Th�i B�nh H�ng B�o." Trong 1,000 n�m, t� nh� �inh �‰n nh� Nguy�n, c�c triŠn vua �� ph�t h�nh kh� nhiŠu tiŠn, nh�ng s� liŒu vŠ tiŠn ��c v� l�u h�nh kh�ng r� v� kh�ng c� van kh�.

Ki‹u tiŠn ViŒt Nam gi�ng tiŠng Trung qu�c, kh�ng h�nh v� trܧc hay sau, ngo�i ni�n hiŒu nh� vua cai tr� v� ch�, "th�ng b�o," "nguy�n b�o," "��i b�o." Theo t�i liŒu Vi�ng ��ng B�c C� th� n�m 1715, M�c C�u � H� Ti�n, c� ��c tiŠn "Th�i B�nh Th�ng B�o" nh�ng l‡ ch�nh gi�a tr�n.

Dܧi triŠu vua Tr�n Thu�n T�n, l�c �� H� Quš Ly gi� ch�c Th�i S� Ph� Ch�nh, �� cho l�u h�nh tiŠn gi�y �‹ thu tiŠn ��ng c�a d�n, ��t s�ng ��n ch�ng l�i qu�n Thanh. Lo�i tiŠn gi�y n�y g†i l� "Th�ng B�o H�i Sao," h�nh v� nh� sau:

$10 = C�y rong r�u bi‹n

$30 = S�ng nܧc

$60 = Con quy

$120 = Con ly

$300 = Con ph�ng

$600 = Con long

Do �� ch�ng ta c� th‹ n�i, ViŒt Nam l� nܧc ti�n phong s� d�ng tiŠn gi�y t� th‰ k› 14, trong l�c th‰ gi�i b�t ��u v�o c�c th‰ k› 17 v� 18. C�c triŠu Nguy�n �� ��c hai lo�i "trinh" v� "k�m." Khi B�o ��i ra ǩi, v� th�c g�o k�m, kinh t‰ kh�ng ho�ng, n�n �� c� c�u ca dao:

"Th�c kh�ng h�n c� ngܩi �ong... B�n bu�n m�t b� gi� ��ng ba con...

...hay l�:

"Hai con ��i l�y m�t cha... L�m cho thi�n h� x�t xa v� tiŠn...

Hit Counter

Home ] Up ]

Send mail to [email protected] with questions or comments about this web site.
Copyright � 1999 Hai Trieu
Last modified: January 22, 1999